Balaban Ulus Meclisi, Sakarya Meydan Savaşı’nın kazanılmasından sonra Serdar Mustafa Kemal Paşa’ya, 19 Eylül 1921’üstelik kanunla “Belirti” (Müşir) rütbesi ile “Gazi” unvanı verdi.

Mustafa Kemal’e, Milli Mücadele’nin başında, Erzurum’birlikte bulunduğu tam, kendisini İstanbul’a çağıran Saray ile 8-9 Orak Ayı 1919 gecesi yaptığı makara görüşmesinde, resmi memuriyetine sonuç verildiği bildirildi.

Mustafa Eksiksizlik Ağırbaşlı bile Harbiye Nezareti’ne ve Hükümdar’a, “resmi vazifesiyle bu arada askeriye mesleğinden incizap ettiğini” bildiren telgraf gönderdi. Hiçbir basamak sahibi olmayan Mustafa Eksiksizlik, “milletinin sinesinde” mücadelesini sürdürdü.

Sakarya Meydan Savaşı öncesinde Mustafa Eksiksizlik’e Millet Meclisi, 5 Ağustos 1921’dahi “Başkumandanlık” unvanı verdi. Savaşın 13 Eylül’bile kazanılmasının peşi sıra, Günindi Cephesi Komutanı İsmet (İnönü) Ağırbaşlı ile Erkânıharbiyeiumumiye Başkanı Fevzi (Görmek) Ağırbaşlı, cepheden, “Edirne Mebu akarsu İsmet ve Kozan Mebusu Fevzi” imzalarıyla Meclis’e 15-16 Ilkgüz 1921’da gönderdikleri tarihi önergeyle Mustafa Kemal’e “Müşirlik” rütbesi ile “Gazi” unvanı “tevcihini” önerdi.

Meclis’in kanunla bu önergeyi kabul etmesiyle Mustafa Eksiksizlik Gösterişli’ya “Mareşal” rütbesi ve “Gazi” unvanı verildi.

Belli başlı başka olaylar

19 Eylül

1575- Halife III. Murat’ın görevlendirdiği Müneccimbaşı Takiyüddin Efendi’nin öncülüğünde kurulan İstanbul Rasathanesi açıldı. Gözlemevi, devrin Şeyhülislamı yoluyla 1580’da yıktırıldı.

1893- Yeni Zelanda kolonisi, kadınlara görüş hakkı tanıyan önceki ulus oldu. Bu atılımın öncüsü, 1866’dahi eş hareketini başlatan Kate Sheppard idi.

1921- TBMM, Mustafa Kemal Rabıtalı’ya, “Mareşal” rütbesiyle “Gazi” unvanı verdi.

1951- Yıldız Atlantik Paktı Konseyi, Türkiye ve Yunanistan’a NATO’ya iltihak çağrısı yaptı.

1955- Arjantin Reisicumhur Juan Peron, askeri darbeyle devrildi ve Paraguay’a sürüldü.

1961- Eski başbakanlardan Ordinaryüs Prof. Şemsettin Günaltay hayatını kaybetti.

1970- Türk Gelgel Yollarının Antalya adlı uçağı Isparta mevsuk düştü, 154 hayat hayatını kaybetti.

1985- Meksika’nın başkenti Meksiko’birlikte meydana gelen 8,1 büyüklüğündeki depremde 35 binden fazla güç öldü.

1987- 10. Akdeniz Oyunlarında Azade Güreş Milli Takımı, 6 altın, 1 gümüş madalya ile mızıka halinde şampiyon oldu.

2010- 95 sene aradan sonra ilk kez tıpkı günlüğüne ibadete açılan Akdamar Kilisesi’nde ayin yapıldı.

2012 – Numan Vareste’un umumi başkanlığını yaptığı Halkın Sesi Partisi (ARPALIK Parti) alışılmamış kongrede feshedildi.

2017- Mürekkep Milletler Mülteciler Faziletkâr Komiserliği, Yemen’da çekişme zımnında evlerini ayrılma eden kişilerin sayısının 2 milyona yaklaştığını duyurdu.

2021- Pakistan Arsıulusal Havayolları (PIA), 22 sene aranın peşi sıra Pakistan’dan Suriye’nin başkenti Şam’a önce geçici seferini gerçekleştirdi.

20 Eylül

622- Hazreti Muhammed ile Hazreti Ebubekir, Medine’ye ulaştı.

1519- Portekizli kaşif Magellan, 270 birey ve 5 gemiyle İspanya’dan yola çıktı.

1937- Dolmabahçe Sarayı Veliaht dairesinde, Atatürk’ün bile isteğiyle Türkiye’nin önceki suret ve heykel müzesi açıldı.

1946- Basın Kanunu TBMM’da akseptans edildi.

1985- Folk Müziği yorumcusu, opera sanatçısı, maestro ve ozan Ruhi Akarsu, 73 yaşında emrihak etti.

1988- Naim Süleymanoğlu, Seul Olimpiyat Oyunları’nda halter dalında 6 acun rekoru kırdı.

1992- Bağımsız Milletvekili Gündem gazetesi yazarı Musa Anter, Diyarbakır’dahi öldürüldü.

1992- Gazeteci edip İlhami Soysal 64 yaşında öldü.

1994- Bakü’de yer yağı anlaşması imzalandı. İngiliz BP, Amerikalı Amaco, Penzol, Acımasız Lukoil ve TPAO, benzeri şirketler birliği oluşturdu.

2011- Yargıda sesli ve görüntülü anlatım dönemi başladı. Murafaa nedeniyle irsal ve nakillerin en örgen indirilmesini amaçlayan Ceza Muhakemesinde Curcunalı ve Fon Bilişim Sisteminin Kullanılması Üzerine Talimatname yürürlüğe girdi.

2011- Türk futbolunda, kulüplere sunulan “seyircisiz karşılaşma cezası” dönemi, Fenerbahçe- Manisaspor karşılaşmasıyla sona erdi. Fenerbahçe Şükrü Saraçoğlu Stadı, kadınlara ve çocuklara açıldı.

2013- Itimat Genel Müdürlüğünün Dikmen’deki polis güçleri evine roketli akın düzenlendi.

2016- Kanadalı ve Çinli bili adamları, fiber optikçi ağda tıpkı yerden diğerine bilgiyi, fiziki her husus üstüne yüklemeden aktarmayı başardı.

2018- Temsil ve sinema sanatçısı Ferdi Merter Fosforoğlu, 79 yaşında memat etti.

2020- Rasim Öztekin, Harbiye Cemil Topuzlu Ayan Hava Sahnesi’nde gerçekleştirilen törende, güldürü geleneğinin nişanesi adına kabul edilen Yağır Hasan Efendi’nin kavuğunu, Azamet Çoruh’a devretti.

21 Eylül

1903- İlk kovboy filmi Macun Carson’un prömiyeri ABD’üstelik yapıldı.

1932- Esirgeme-i Etfal Cemiyetince düzenlenen “Düzensiz Güreş” karşılaşmaları Taksim Stadyumu’nda yapıldı.

1938- İlk göstergeç vukuf programı BBC’üstelik yayımlandı.

1943- Karikatürist Sedat Nuri İleri 55 yaşında öldü.

1943- İnönü Ansiklopedisi’nin önceki fasikülü yayımlandı.

1947- Zonguldak Kozlu kömür ocaklarındaki grizu patlamasında 48 işçi öldü.

1973- Laf tarihçisi Tahsin Salt öldü.

1975- Ressam ve şair Bedri Rahmi Eyüboğlu, 62 yaşında son etti.

1980- Orgeneral Haydar Kesinlikle, Ululuk Başkanı Genel Sekreteri oldu. Aynı periyot Başbakan Bülend Ulusu, hükümetini açıkladı.

1989- Sinema yönetmeni ve yapımcı Ertem Eğilmez, 60 yaşında memat etti.

2000- Gazeteci yazar Ahmet Taner Kışlalı suikastında araca bombayı yerleştirdiği tamlanan Rüştü Aytufan, Sapanca’de yakalandı.

2011- Türk müziğine 80’in üzerinde ürün kazandıran Ahmet Niyazi Şengül, Safranbolu’bile 85 yaşında hayatını kaybetti.

2015- Nijerya’nın kuzeydoğusundaki Borno eyaletinin başkenti Maiduguri’dahi benzeri camiye düzenlenen intihar saldırısında 54 can hayatını kaybetti.

2016- Mısır’ın kuzeyinde Kefr Kayırıcı-Şeyh’ten Akdeniz’e açılan muhacir teknesinin batması sonucu 204 kişi hayatını kaybetti. Yola çıkarken birçok kişiyi taşıdığı isimsiz teknede mevcut 164 güç kurtarıldı.

2017- ÇAKER, desteklediği ÖSO’ya Deyrizor operasyonunda terör örgütü PKK/PYD ile hareket etme teklifi yaptı. ÖSO grupları ise operasyonda terör örgütüyle ayrımsız safta yer almayı reddetti.

2017- Meksika’nın başkenti Meksiko’birlikte meydana mevrut 7,1 büyüklüğündeki depremde 366 güç öldü, yıkılan binaların enkazından 52 yaşama kurtarıldı.

2018- Suudi Arabistan’ın resmi göstergeç kanalında ilk defa ayrımsız karı spiker anne haber bültenini sundu.

2020- Koronavirüs salgını dolayısıyla Türkiye’de mart ayından bu yana mecbur olan okullar, anaokulu ve beş 1’inci sınıflarda yüz yüze eğitim için kapılarını açtı.

2021- Japonya’bile 107 yaşlarındaki Umeno Sumiyama ve Koume Kodama “tüvana sunma nemli ikiz” kendisine Guinness Rekorlar Kitabı’na girdi.

22 Ilkgüz

1520- Dokuzuncu Osmanlı Padişahı Ağır Padişah Sahih öldü.

1792- Fransa’bile cumhuriyet altını ilan edildi.

1903- İtalo Marconi, kornet (cornet) dondurma külahının patentini aldı.

1908- Bulgaristan, Osmanlı’dan bağımsızlığını zar etti.

1919- Türkiye İşçi ve Çiftçi Sosyalist Fırkası kuruldu.

1932- Gazeteci, edip, kompozitör Ahmet Rasim, 68 yaşında öldü.

1943- Ankara Bilgelik Fakültesi kuruldu.

1959- Avrupa ile ÇAKER arasındaki evvel telefon kablo hattı resmen açıldı.

1964- Içtimai Demokrat Öğür kuruldu.

1964- Reisicumhur Cemal Gürsel, Yassıada hükümlüleri Yâren Koraltan, Rüştü Erdelhun, Mevsuk Yatağan ve Nedim Ökmen’i keyif sorunları dolayısıyla affetti.

1980- İran- Irak savaşı başladı.

1985- Fransız hükümeti, 10 Temmuz 1985’te batan Greenpeace’e ilişkin “Rainbow Warrior” gemisini, Fransız adsız servisi ajanlarının batırdığını kabul etti.

1993- New York Metropolitan Müzesi, “Karun Hazinesi”ni Türkiye’ye geri göndermeye değişmeyen verdi.

2000- Kabine, Kopenhag Kriterleri ile paralel eş hakları raporunu kabul etti.

2001- Maestro ve enstrüman yorumcusu Fikret Kızılok, duygu hastalığı nedeniyle tedavi gördüğü İstanbul Üniversitesi Tababet Fakültesi Hastanesinde 54 yaşında hayatını kaybetti.

2005- Beyaz Perde sanatçısı Tanju Korel, 61 yaşında İstanbul’üstelik son etti.

2007- Beyaz Perde oyuncusu Yüksek Eksiksizlik Asıliskender, otama gördüğü hastanede hayatını kaybetti.

2008- Seyretme sanatçısı Hadi Çaman, İstanbul’da kaldığı hususi bakımevinde 65 yaşında irtihal etti.

2011- Tuğamiral Şanlı Sadi Ünsal, Tümamiral Fikret Tarih, albaylar Sencer Başat ve Mehmet Koray Eryaşar ile Binbaşı Cem Çağlayan, “Balyoz Planı” soruşturması kapsamında tutuklandı.

2011- KKTC Kabine, Türkiye Petrolleri Laedri Ortaklığı’na KKTC deniz yetki alanlarında yer yağı ve gaz kontrol ruhsatı verdi.

2012 – Feshedilen BAŞMAKLIK Fırka’nin Genel Başkanı Numan Kurtulmuş, Haliç Kongre Merkezi’nde planlı İstanbul İl Başkanlığı Istişare Meclisi ve Iştirak Toplantısı’nda SELIM Öğür’ye katıldı.

2013- Endonezya’nın Cenup Sumatra Adası’nın başkenti Palembang’de düzenlenen 3. İslami Dayanışma Oyunları’nda Türkiye, oyunları 23’ü zer tevessül etmek amacıyla mecmu 103 madalyayla 5’inci tam bitirdi.

2015- Alman makine üreticisi Volkswagen, dünya genelinde 11 milyon dizel motorlu aracın emisyon testi manipülasyonundan etkilendiğini ve zararı diremek üzere tahminî 6,5 bilyon avroluk bütçe ayırdıklarını bildirdi.

2017- Kocaeli/Kefken açıklarında içerisinde göçmenlerin bulunduğu bire bir balıkçı teknesinin batması sonucu 22 güç hayatını kaybetti.

2017- Milli atlet Aslı Çakır, doping nedeniyle Türkiye Atletizm Federasyonu Düzen Bağı Kurulu tarafından mevcudiyet boyu pistlerden men edildi.

2021 – 2019 “Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Laf Büyük Ödülleri”nin sahiplerinden mimar Prof. Dr. Doğan Kuban, Beykoz’daki evinde 95 yaşında hayatını kaybetti.

23 Ilkgüz

1856- İzmir- Entelektüel hattı demir hat imtiyazı, benzeri İngiliz şirketine verildi. 1866 yılında işletmeye açılan 612 kilometrelik demiryolu hattının imtiyazı 15 Teşrinievvel 1950’da dolacaktı. Fakat hükümet bu hattı 30 Mayıs 1935’te satın aldı.

1939- Psikanalizin babası sevgili Sigmund Freud, Londra’da öldü.

1942- Naziler, Auschwitz’te gazla katil katliamlarına başladı.

1947- Bulgaristan Partisi lideri Nikola Petkov asıldı.

1954- Gün Doğusu Almanya polisi, 400 kişiyi KÖLE ajanı kalkışmak iddiasıyla tutukladı.

1996- Temel Mahkemesi, Türk Ceza Kanunu’nun, evli erkeğin zinasına ayrıcalık tanıyan maddesini halel etti.

2012- Milli motosikletçi Kenan Sofuoğlu, Dünya Supersport Şampiyonası’nın 12. bacak yarışı Portekiz koşusunu ikinci sırada tamamlayarak sezonun bitmesine bire bir konkur kala şampiyonluğunu zar etti.

2016- Kolombiya Ihtilalci Silahlı Güçleri (FARC) liderleri, Kolombiya hükümeti ile vardıkları sulh anlaşmasını rey birliğiyle kabul etti.

2017- Irak ve Suriye’ye hudut dışı faaliyetler izni üzerine hükümete sunulan yetkinin aynı sene elan uzatılmasına ilgilendiren Başvekâlet tezkeresi TBMM Umumi Kurulunda akseptans edildi.

2018- Slovakya’da gerçekleştirilen Acun Çoluk Çocuk Güreş Şampiyonası’nda Milli sportmen Arif Özen, erkin stil 86 kiloda altın madalya kazandı.

2020- Manisa’daki Sidas Antik Kenti’nden yıllar ilk çalınarak İtalya’ya götürülen Lidyalılara ilişik bin 800 yıllık antik taş nezir yazıtı, Hars ve Turizm Bakanlığının çabalarıyla 23 sene sonraları İtalya’nın başkenti Roma’dan THY’ye ilgili uçakla yeniden Türkiye’ye getirildi.

2021- Somali Millî Tiyatrosu’nda 30 yıl aradan sonradan yeniden film gösterimi yapıldı. Payitaht Mogadişu’daki temaşa, bağırsak savaşın başladığı 1991 yılından bu yana ilk kez seyircilerini ağırladı.

24 Eylül

1566- On birinci Osmanlı Padişahı II. Selim kara tahta çıktı.

1882- İstanbul Beyazıt Kütüphanesi kuruldu.

1947- Hindistan’dahi Mutekit mültecileri taşıyan tren, Pencap sınırında durduruldu. Sihler, 1200 mülteciyi kurşuna dizdi.

1960- Faziletli Adalet Divanı kuruldu.

1973- Şilili âşık Pablo Neruda, Santiago’dahi öldü.

1996- Türk görüşme müziği sanatçısı “Nutuk Güneşi” Anlaklı Müren, 24 Ilkgüz 1996’dahi TRT İzmir Stüdyosu’nda katıldığı izlence sırasında geçirdiği kalp aksesi sonucu, 65 yaşında yaşamını yitirdi.

1999- 12 Mart 1971 Muhtırası’nda imzası bulunan çarkıt Gelgel Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Muhsin Batur öldü.

2013- Pakistan’ın cenup ve güneybatısında meydana gelen 7,8 büyüklüğündeki depremde 355 can öldü, 619 güç yaralandı.

2015 – Kurban Bayramı’nın evvel haset Mina’birlikte iblis taşlama sırasında yaşanan izdihamda, resmi rakamlara göre 769 can hayatını kaybetti, 934 can birlikte yaralandı ancak İran, izdihamda ölenlerin sayısının 4 binden çok olduğunu ati sürdü.

2017- Almanya’üstelik genel seçimin galibi yüzde 33 ile Hristiyan Bağlanak partileri olurken, ötede sağcı halkçı AFD ilk defa Federal Meclise girdi.

2021- Kültürlü’ın Didim ilçesindeki antika site Miletos’ta ölçülü hafriyat çalışmalarında, 2 bin 400 yıl öncesine ilgilendiren, dönemin toplumsal yapısına bakarak itidalli statüdeki insanların kullandığı düşünülen iki konuta ulaşıldı.

2021- Dünyaca ünlü Brezilyalı anlatı ve söz yazarı Paulo Coelho, Türkçe’ye “Okçu’nun Yolu” (The Archer) adıyla çevrilen akıbet kitabını olimpiyat şampiyonu milli sporcu Mete Gazoz’a adadı.

25 Eylül

1396- Yıldırım Bayezid, Niğbolu Zaferi’ni elde etti.

1561- Şehzade Bayezid idam cezası edildi.

1911- İtalya, Osmanlı Devleti’ne çarpışma ilan etti.

1925- İstanbul’üstelik, bıçkın teşkilatı yerine gündeş motorlu itfaiye teşkilatı kuruldu.

1956- İstanbul’birlikte degaje yetenekli istimlak çalışmaları başlatıldı.

1960- Yassıada’üstelik vakfedilmiş mevcut 3. Cumhur Reisi Heybet Bayar, kemeriyle intihar girişiminde bulundu. Bayar, gözcü teğmen tarafından kurtarıldı.

1974- Bilim adamları, spreylerin ozon tabakasını nakız ettiği konusunda uyarıda bulundu.

1979- Arjantin Mehabet Başkanı Juan Peron’un eşi Eva Peron’un yaşam öyküsünü anlatan “Evita” müzikalinin prömiyeri, Broadway Tiyatrosu’nda yapıldı.

1982- Türkiye’nin önce kadın büyükelçisi Sürgün Dinçmen, Amsterdam’birlikte görevine başladı.

2001- Tekel’in Küba ile kuma kurduğu TEKA Puro Fabrikası İstanbul’birlikte açıldı.

2005- “Yer Canlı Ahali Oyunları Gösterisi” dalında Guinnes Rekorlar Kitabı’nda rekora aday olan Burdur’dahi 20 bin 328 hayat yöresel “Teke Zortlatması” oyununu bire bir anda oynadı.

2011- Perge Antik Kenti’nden kaçırılan “Şaşkın Herakles” heykeli, 31 yıl sonradan MEMLUK’den, Başvekillik uçağı ile Türkiye’ye getirildi ve Antalya Müzesi yetkililerine teslim edildi.

2011- İspanya’nın doğusundaki Katalonya köy muhtarı yönetimi, 1 Eş 2012 tarihinden itibaren kamu Katalonya bölgesinde boğa güreşlerini yasakladı.

2012- Türk halk müziği bestecisi, söz yazarı ve yorumcu Neşet Ertaş, İzmir’birlikte tedavi gördüğü hastanede 74 yaşında hayatını kaybetti.

2013- Bingöl M Tipi Ceza İnfaz Kurumunda aralarında yıldırı örgütü mensuplarının birlikte bulunduğu 18 vakfedilmiş ve mahkûm tünel kazarak kaçma etti.

2017- Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY), Irak Federal Mahkemesince anayasaya muhalif mevcut, BM, ÇAKER ve Türkiye görünmek amacıyla bir nice ülkenin cebin çıktığı “bağımsızlık referandumu”nu gerçekleştirdi.

2021- Katolik Kilisesinin Kanada’daki en üst kuruluşu olan Piskoposlar Konferansı, ayrımsız asırdan fazla süreyle federal hükümet hesabına yönettiği leyli kilise okullarında meydana mevrut suistimaller zımnında ilk defa defo diledi.