Çankırı Karatekin Üniversitesi (ÇAKÜ) marifetiyle yürütülen araştırmada, bir nice yaban hayvanının yuva veya tüneme için ormanlardaki buğulanmış ağaçları seçtiği belirlendi.
ÇAKÜ Eldivan Keyif Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Mekân Sağlığı Programı koordinesinde TÜBİTAK 1002 programı kapsamında ” Türkiye’de Aynı Meşe Ormanına Ilişik Değişik Meşcere Tiplerindeki Ağaçların Yarasalar Tarafından Kullanım Tercihlerinin Araştırılması Projesi” yürütüldü.
Bu kapsamda akademisyenler, 12 ay boyunca Çanakkale’nin Lapseki ilçesinde aynı meşe ormanında yarasaların ne dönemlerde ne meşceredeki (değişik orman dokusu) ne ağaçları barınmak için kullandığına ilişik inceleme yaptı.
İnceleme sonucunda yarasaların birlikte çekelez, yediuyur, kuş, böcek kadar birçok aşılanmamış hayvanının yuva yahut tüneme için yaşlı ağaçları seçtiği belirleme edildi.
Eldivan Afiyet Hizmetleri Çığır Yüksekokulunda vazifeli Dr. Akademisyen Okan Ürker, AA muhabirine, projeyi farklı fakültelerle multidisipliner yaklaşımla yürüttüklerini söyledi.
Proje kapsamında toprak çalışmalarını tamamladıklarını tamlayan Ürker, dört sezon boyunca meşe ormanındaki değişik meşcerelerde öncelikle potansiyel tünek ağaçlarını belirlediklerini dile getirdi.
Ardından potansiyel tüneme özelliklerini teşebbüs etmek için bu ağaçların içindeki sincap, ağaçkakan ve böcek delikleri, çeşitli çatlaklar, yarıklar ve kovuk girişlerini endoskopik kameralarla tarayarak yarasa varlığını araştırdıklarını anlatan Ürker, “Bu taramalar sırasında yarasaların yanı sıra bir nice kuş türünün, sürüngenlerin, pespaye ve itidalli memelilerden sincaplar, yediuyurlar üzere canlıların bile ağaçları tüneme gayeli kullandığını tespit ettik.” dedi.
Ürker, elde edilen veriler sonucunda ormancılık çalışmaları yapılırken yaban hayatının zahir dikkate alınabileceğine ilişkin öneriler geliştirdiklerine belen ederek “Ülkemizin mevcut ormancılık yönetimi perspektifinde katıksız buğulanmış ormanların az buçuk henüz ansız planda tutulduğunu ifade edebiliriz. Zira artık kazançlı öncelikler civar planda tutuluyor. Saf buğulu ormanlardan henüz çok tüneme kaydı aldığımızı ayn uğrunda bulunduracak olursak, ekolojik boyutta tabii nemli orman varlığının dikkate alınması gerektiğine çırağ tutuyoruz diyebiliriz.” ifadesini kullandı.
Yarasaların yüzdelik 70’i ormanları tüneklemek ya bile beslenme davranışı için kullanıyor
ÇAKÜ Yaban Hayatı Aplikasyon ve Araştırı Merkezi Müdürü Doç. Dr. Tarkan Yorulmaz bile Türkiye’de 39 yarasa türü yaşadığına dikkati çekti.
Türkiye’deki orman varlığının talih yüzölçümünün kısaca yüzde 30’una denk geldiğini vurgulayan Yorulmaz, “Türkiye’deki yarasa türlerinin tahminî yüzde 70’i ormanları tüneklemek evet dahi beslenme davranışı üzere kullanıyor. Türkiye’de ilk defa gerçekleşen projemiz kapsamında yarasaların orman ekosistemindeki yerini çözümleme edebilmek için ormanları daha çok ne sebeple tercih ettikleri, tüneme tercihlerini etkileyen unsurlar, ormandaki dokuncalı ya bile yarayışlı böceklerle ilişkileri nedir kabilinden soruların karşılığını bulmayı hedefleyen önceki adım atılmıştır.” diyerek konuştu.
Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Bölümü Akademisyen Doç. Dr. Parafin Günlü ise Türkiye’de 1963’te orman amenajmanı çalışmalarında düzenlenen döneme geçildiğini, bu planlarda işletme amacının maksimal odun üretimine müteveccih olduğunu aktardı.
Çanakkale’deki yerey çalışmalarında nemli ve kurumuş meşe ağaçlarını yarasaların artık tercih ettiğini gördüklerinin altını çizen Tarihli, “Bu benim amacıyla önce oldu. Planlamacılarla proje sonuçlarının paylaşılması ve yapılacak planlara bunun bütünleşmiş edilmesi gerektiğini, bu alanlara dirim bilimsel skala açısından eke yer ettikleri amacıyla kısmen müdahale edilmesi ya üstelik hiç müdahalede bulunulmaması gerektiğini düşünüyorum.” değerlendirmesinde bulundu.
