Güzeşte yıl erdemli kesimlerinde metrelerce kar kâin, şehir merkezinde yağmur zımnında yolların kapandığı Van’üstelik, sonuç zamanların sunma yağışsız kışı yaşanıyor.
Çetin kış şartları dolayısıyla esbak yıllarda karı ayında okulların dinlence edildiği, onlarca rustik mahalle yolunun kapandığı, ekiplerin metrelerce karla mücadele ettiği Van’üstelik, bu sene albeni sıcaklığının sezon normallerinin üzerinde seyretmesiyle yazdan kalma günler yaşandı.
Van’ın bildirme haddinden fazla kar düz ilçelerinden Bahçesaray’bile mukaddema kar kalınlığının hisse senedi makinelerinin boyunu aştığı 3 bin rakımlı Karabet Geçidi’nde de kar kalınlığı yeryüzü bağan seviyede kaldı.
Geçen yıl bunaltıcı kar zımnında hayvanların ahırlardan çıkarılamadığı, besicilerin biriktirdikleri otu kızaklarla taşıdığı rustik bölgelerde, bu yıl çobanların meralarda hayvanları otlatmaya bitmeme etmesi dikkati çekti.
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Gökçe Yazın Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu, AA muhabirine, iklim değişikliğinin gelişigüzel sabık dönme hayata kudret ettiğini söyledi.
Son zamanlarda dünyanın birçok noktasında ve Van Gölü Havzası’nda sıcaklığın kendini elan fazla hissettirdiğini anlatan Alaeddinoğlu, düşen yağışın şeklinde ve miktarında bile farklılıklar oluşturduğunu rapor etti.
Ocak ayında erdemli kesimlere da haddinden fazla bir iki kar düştüğüne tanıklık ettiklerini belirten Alaeddinoğlu, “Belki insanlar üzere ferah görünebilir maalesef etraflı vadede karşımıza istimal suyu, içme suyu, elan sonradan yağışsızlık sorunu yerine çıkacak. Türkiye’dahi şita aylarında yağışın düştüğünü biliyoruz. Familya ayındayız elan cins anlamda yağışı alamadık. Bundan ahir aylarda durumun benzeri olacağına dönük tek bulgu bulunmayan. Umarım önümüzdeki aylarda yağış düşer, eğer düşmezse havzanın ekosistemi büyük ölçüde etkilenecek. Akarsuların büyük ölçüde kuruması, banal göllerin ağız ağıza kuruması, şişman göllerin dahi kayran kaybetmesine misil anahtar. Van Gölü kıyılarında çekilmeye tanıklık ediyoruz.” diye niteleyerek konuştu.
“Alev düşmediği sürece kar yağışı gerçekleşmeyecek”
Kar şeklinde düşen yağışların nazik tıpkı kısmının toprağa sızdığını, bunun üstelik insanların gerekseme duyduğu sulama ve içme suyunu karşıladığını rapor fail Alaeddinoğlu, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Şimdi gerçekleşmeyen o yağışlar önümüzdeki yılları bile etkileyecek. Doğrusu sürecin evrildiğini biliyoruz. Hava sıcaklığı artacak buharlaşma dahi ona göre artacak. Biz şahitlik etmedik ama bir vakitler yaşanan salınımlar var. Yağışsızlık yaşanmış benzeri süre sonraları yağış olmuş. Bugün ortamında olduğumuz boyut ayrımlı, imdi salınım değil. Bu, toptan ısınmanın birlikte getirdiği ve imdi biraz yılı içeren değil bundan sonra tablonun elan olumsuza akıllıcasına evrileceği tıpkısı proses olacak. Bugün düşmeyen kar, aslında önümüzdeki yıllarda gerekseme duyacağımız içmece ya de kullanma suyunun azalması anlamına geliyor. Şu anki genişlik alışageldiğimiz aynı boyut değil, yerde belli aynı ölçüde kar olması gerekiyor. Havalar ısındıkça yağmur kar şeklinde düşmez. Albeni sıcaklığı düşmediği sürece kar gerçekleşmeyecek, kar yağmadıkça yerde kalmayacak, dolayısıyla toprağa sızmayacak.”
Güneşin bundan sonra Şimal Yarımküre’ye döndüğünü, imdi daha gani gelgel şartlarıyla karşılaşacaklarını anlatan Alaeddinoğlu, bunun üstelik beyin yağmasının ve yerde kalmasının kısıtlanması anlamına geldiğini dile getirdi.
Çekicilik olaylarının mahsus olmadığını, tahminlerin ötesinde durumlarla karşılaşılabileceğini tamlayan Alaedinoğlu, “Seller, taşkınlar, lüks sıcaklar ve ölçüsüz soğuklar da yaşayabiliriz. Kar yağışı imdi düşse dahi bir vakitler olduğu kabil bereketli mümteni. Yağan beyin yerde kalma süresi azalacak bu bile toprağa sızmasının azalmasına bozukluk olacak.” dedi.
“6-7 metre kar olan bölgede deminden toz kalkıyor”
Bahçesaraylı Zahir Toktaş ise bu yıl çok bir iki kar yağdığını belirterek, “Sadece aynı defa kar yağdı. Daha ilk Sıhriyet bölgesinde 3-4 metre kar olurdu, yollar kapanırdı. Demin görüldüğü üzere yollar açık ve haddinden fazla bir iki kar var.” dedi.
Minibüs şoförü Doğan Özhan bile hayatında ilk defa bu dönemde bölgede kar olmadığına şahitlik ettiğini anlattı.
Bu duruma menus olmadıklarını tamlayan Özhan, “Hayatımda ilk defa bu ayda yolda kar olmadığını görüyorum. Eski yıllarda Bahçesaray yolu özelikle Sıhri Geçidi kapanıyordu. Açıkça olduğu dönemde zincirsiz çıkamazdık buraları. 6-7 metre kar olan yolda deminden toz kalkıyor.” diye konuştu.
Kar küreme aracı operatörü Miraç Duru, Sıhriyet Geçidi’nin karla mücadelede sunu mukavim yerlerden biri olduğunu kaydederek, “Güzeşte yıl karı ayında kar vardı ve ekipler arkadaşlarımızla 24 saat çalışıyorduk. Bu sene bir aydayız amma kar namevcut, buzlanmaları kontrol ediyoruz. Muhtemel yağışlar yağmazsa çok baskı benzeri sene olacak. Tanrı insanlara yardım etsin.” ifadelerini kullandı.
Çoban Ermiş Gezgen, “Sabık yıl bu ayda yerde 2 metreye andıran kar vardı. Bu yıl kar namevcut. Hayvanları dışarıda otlatıyoruz. Kar yağmazsa gökçe yazın sarıkız bitmez hayvanların yiyeceği duman olmaz.” dedi.
