Ticaret Bakanı Mehmet Muş, 2023 yılına ilgili Ticaret Bakanlığı’nın bütçe teklifi konuşmasını gerçekleştirdi. Konuşmasında ihracat verilerine ilişkin bilgi birlikte veren Vekil Muş “İhracatımız 2022 yılı Sülale-Teşrinievvel döneminde, geçtiğimiz yıla göre yüzde 15,4 oranında artarak 209,5 bilyon Dolar olmuştur” dedi.

“TÜKETİCİLERİMİZİ ARKALAMAK İÇİN VAR GÜCÜMÜZLE ÇALIŞIYORUZ”

Sözlerine bitmeme eden Nazır Muş, “Ticaret Bakanlığı kendisine gümrüklerimizin etkinliğini bırakmak ve ihracatımızı sürdürülebilir geçirmek, çöz ticaretimizi daha hızlı ve emniyetli ayla vermek, esnaf ve KOBİ’lerimizin yanı sıra olurken tüketicilerimizi arkalamak için var gücümüzle çalışmaya bitmeme ediyoruz” ifadesini kullandı.

Bakan Muş, açıklamalarının devamına şu ifadeleri kullandı: “Ticaret Bakanlığı adına gümrüklerimizin etkinliğini bırakmak ve ihracatımızı sürdürülebilir etmek, iç ticaretimizi daha aceleci ve güvenli ayla deklare etmek, esnaf ve KOBİ’lerimizin beraberinde olurken tüketicilerimizi müzaheret etmek amacıyla var gücümüzle çalışmaya devam ediyoruz.

Küresel ölçekteki kontra gelişmelere rağmen Türkiye ekonomisi üretmeye, istihdam sağlamaya ve Türk mallarını dünyanın ciharıyek yanına ihraç etmeye bitmeme etmiştir. Hakikaten, ekonomimiz 2021 yılında %11,4 oranında büyüyerek akıbet 50 yılın bildirme erdemli performansını göstermiştir. Bu büyümeye mal ve bakım ihracatının katkısı 5,3 fakül kabilinden erdemli bire bir seviyede gerçekleşmiştir.

“YAŞAYAN BÜYÜMEMİZ BITMEME EDİYOR”

2021 yılında olduğu gibi, 2022 yılının ilk yarısında bile ekonomimiz %7,5 oranında büyümeyle zinde performansını sürdürürken, büyümenin tahminî yarısı mal ve bakım ihracatından kaynaklanmış ve dış satım büyümenin soğuk gücü olmaya bitmeme etmiştir. Türkiye ekonomisi pandemi öncesi döneme göre 3 milyon 400 binin üstünde arttırma istihdam yaratmıştır. 2022 yılı Eş ayına nazaran dahi bakıldığında sağlanan arttırma istihdam 1 milyon 100 bin kişinin üzerindedir.

Pandeminin etkisiyle %61,6 düzeyine büyüklüğünde gerileyici imalat sanayii yetenek kullanma oranı, ihracat artışından aldığı kebir destekle pandemi öncesi düzeyini birlikte aşarak Teşrinievvel kocaoğlan itibarıyla %76,9 seviyesinde gerçekleşmiştir.

Tüm bu gelişmeler üretim kapasitesini dış satım ile destekleyen Türkiye hedefine erişme noktasında hangi kadar makul adımlar attığımızın en cesim göstergelerindendir. Başıboş etraf kurallarına sadık, acun ekonomisine cümle bütünleşme sağlamış olan ülkemiz, küresel soylu erki gidişattan katıksız yerine etkilenmektedir. amma velakin, müstevli ve cidal nedeniyle görülen alternatif tedarikçi arama ve bölgeselleşme eğilimleri, Türkiye’nin toptan tedarik zincirlerindeki konumu ve ihracatı amacıyla eskimemiş fırsatlar üstelik yaratmaktadır.

2021 yılında küresel ekonomideki çabuk toparlanma sonrasında mal ihracatı %33 artışla 225,2 bilyon dolar seviyesinde gerçekleşmiş, küresel dünyalık ihracatından alınan hisse ilk kez %1’in konusunda çıkmıştır. İhracatımız 2022 yılı Eş-Teşrinievvel döneminde, geçtiğimiz yıla göre %15,4 oranında artarak 209,5 bilyon dolar olmuştur. Bu rakamlarla, ihracatta hem ilk 10 kamer bazında, hem üstelik mahiye bazda sunma yüksek seviyelere ulaşılmıştır. 2022 yılının ilk 10 ayında dünyanın ayrımlı coğrafyalarına yaptığımız dış satım hareketli ayrımsız şekilde artmaya bitmeme etmiştir. Oransal yerine arz fazla ihracat artışı Amerika kıtasına gerçekleşirken, sunma eke ticari partnerimiz olan Avrupa Birliği’ne ihracatımız %13,5 oranında artmış; DENIZ ile tecim fazlamız 9,7 milyar dolara ulaşmıştır.

“BİRLEŞİK KRALLIK’LA TİCARETİMİZDE 6 MİLYAR DOLAR DIŞ TİCARET FAZLASI VERİLDİ”

Bir Krallık’la ticaretimizde ise 6 bilyon dolar aut ticaret fazlası verilmiştir. Bu liyakatli performans, global ölçekteki damarlı faktörlerin yanında paritedeki düşüşün de aut ticaretimiz üzerindeki çetin olumsuz etkilerine rağmen sağlanmıştır. 2021 Sülale ayında 1,22 seviyesinde olan Dolar/Avro paritesi, 2022 Teşrinievvel ayında averaj 0,98’e büyüklüğünde gerilemiştir. Paritenin önceki 10 ayda ihracatımıza 12 bilyon dolar ve aut ticaret açığına ise 2,8 bilyon dolar aksi etkisi olmuştur. Bu yılın evvel 10 ayında geçen yılın benzeri dönemine bakarak; dış alım %39,5 oranında artarak 300 bilyon 553 milyon dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. Şimdi sizlerle ithalatta yaşanan bu artışın sebeplerini sarılmak isterim.

Öncelikle, ilkin erke almak amacıyla emtia fiyatlarındaki artışlar, mal ithalatçısı konumunda olan ülkemiz ithalatı üstünde aracısız ve zehir bir artım yaratmıştır. Enerji ithalatımız önce 10 ayda güzeşte yıla göre %118,4, yani 43,7 bilyon dolar artmıştır. Bu artışta fiyatların etkin olduğunu görmekteyiz; hakikat 2022 Ev-Ağustos döneminde erke dış alım tutar endeksi %10,2 düşüş gösterirken enerji ithalat ünite derece endeksi %166,4 artmıştır.

Öte yandan, sonuç dönemde Değerli ithalatında yaşanan yükseliş birlikte ithalat faturamızı koca ölçüde arttırmaktadır. Toplam kızıl ithalatı geçtiğimiz yılın geçmiş 10 ayına bakarak %198,4, yani 10,1 milyar dolar artmıştır. Nedeniyle ithalatta izlenen artışın %63’ü erke ve kızıl kaynaklı gerçekleşmiştir. Demin sizlere dış ticaretimize ilgili sene içre öne sâdır faaliyetlerimizden ve 2023 yılına yönelik traksiyon ve projelerimizden konuşmak istiyorum. Ülkemizin toptan pazarlar ve derece zincirlerindeki konumunu güçlendirmeyi, ihracatımızın anadan görme ürün-pazar yapısını benzeri ileri aşamaya taşımayı ve ırak ülkelerle ticaretimizi geliştirmeyi hedefliyoruz.

Bu doğrultuda, Bakanlığımızca ortaya konulan ve Temmuz ayında kamuoyu ile paylaştığımız “Irak Ülkeler Stratejisi” ile belirlediğimiz 18 ülkeye müteveccih, temas biri serencam odaklı kurmaca, bütün 328 gösteri oluşturduk.

Böylece, bugüne kadar hazırlanan yeryüzü detaylı ihracat strateji belgelerinden birini oluşturarak, ülkemizin averaj ihracat menzilini genişletmeyi ve bu ülkelere olan ihracatımızı 4 mezuniyet artırmayı hedefliyoruz. Ayrıca, bu ülkelerin da yer aldığı kasıt ülkelerimize müteveccih dış satım destek oranlarımızı arttırma 20 puana kadar, misyon ülkelere maksat sektörler olması durumunda ise arttırma 25 puana kadar artırıyoruz.

İhracatçılarımızın finansmana erişiminde teminat sorununun ortadan kaldırılması, krediye erişimlerinin kefillik yoluyla sağlanması, bu sayede maliyetlerin düşmesi ve ihracatımızın tabana yayılması için TİM ile Eximbank’ın özkaynaklarıyla kurulan İhracatı Geliştirme Anonim Şirketi (İGE A.Ş.) Mart kocaoğlan itibarıyla faaliyete esbak ve Orak Ayı ayında resülmal yapısı güçlendirilmiştir. Bu vesileyle güvence sorunları birden çözülüyor ve ihracatçılar daha çok yüreklilik kabul etmek üzere fabrikasını, arsasını bankaya ipotek vermek zorunda kalmıyor.Bugüne büyüklüğünde İGE A.Ş. aracılığıyla kısaca 2800 konfirme başvuru kapsamında 9 bilyon liranın üzerinde kefalet sağlanmıştır.

Bildiğiniz üzere ihracatımızın finansmanında Eximbank haddinden fazla heybetli bire bir yere sahiptir. Türkiye’nin yegâne resmi dış satım bindi kuruluşu olan Türk Eximbank, 2022 yılının önce 10 ayı bakımından ihracatçılarımız üzere 37,3 milyar dolar finansman desteği sağlamıştır. Bankanın mecmu azrail sayısı, 2022 yılında da artmaya devam etmiş olup bu firmaların %80,7’si KOBİ’dir.

Antrparantez Banka,Arsıulusal ve Bölgesel Bankacılık ve Mal Kuruluşları ile imzaladığı anlaşmalarla arttırma finansman imkânları sunmaya devam etmiş ve yılbaşından itibaren 1,5 bilyon doları aşan miktarda gerçeklik sağlamıştır. Bankanın, ödenmiş sermayesi 3 bilyon teklik artım ile 13,8 milyar liraya yükselirken, kayıtlı anamal tavanı 17,5 milyar liradan 30 bilyon liraya yükseltilmiştir.

Hizmet ihracatımız sonuç 20 yılda 4 kattan fazla artmıştır. Bu kapsamda, pandeminin etkilerini geride bırakarak 2021 yılında tıpkı esbak yıla bakarak %74,3 oranında artarak 61,3 milyar dolar seviyesine erişmiş, bire bir çağ hizmetler dengesi ise 31,7 bilyon dolar olmuştur.

“YERLİ ÜRETİMİMİZİ ARKALAMAK İÇİN ÇALIŞMALARIMIZ DEVAM EDİYOR”

2022 Ağustos yıllıklandırılmış veriye baktığımızda ise hizmet ihracatımız bire bir eski yılın benzeri dönemine bakarak %65 oranında artma kaydederek 76,4 milyar dolara ulaşmıştır. Bir dönemde, bakım sektörlerindeki aut ticaret fazlası %103 artışla 39,3 milyar dolara yükselmiştir.

Mevcut erkin bölgelerimizi Ar-Ge dokunaklı, erdemli teknolojili ve eklenmiş değeri erdemli mal ve bakım üretiminin yapıldığı ihtisaslaşma tamamıyla yıpranmamış tohum azade bölgelere çevrilemek için çabalıyoruz. Bu anlayışla eskimemiş serbest bölgeler inşa etmek, başıboş bölgelerimizde yeşil dönüşümü keşfetmek ve yenilenebilir enerji kaynaklarından sunu eli nimetli şekilde anlamak temel önceliklerimiz arasındadır.

Yerli üretimimizi dampingli ve sübvansiyonlu ithalata alın korumak üzere ticaret politikası tedbir ve uygulamalarını etken biçimde kullanmaya bitmeme ediyoruz.

Hâlihazırda 66 yayın grubunda 24 mutluluk asıllı 128 sayı dampinge ve sübvansiyona karşı ilaç; 18 yayın grubunda 23 ülkeye cebin, 62 adet önlemin süreduran kılınmasına alın önlem; 6 iz grubunda mecmu ülkelere alın, 3 üründe DTÖ üyesi olmayan ülkelere müteveccih sığınma önlemi uygulanmaktadır.

2022 yılı Familya-Ekim dönemi için söz konusu çalışmalar kapsamında 13,8 bilyon dolar tutarında ithalat önleme tabi olmuştur.

Pandemi sonrasında global ekonomide yeni koşulların, risklerin ve trendlerin ortaya çıktığını görüyoruz. Bu sene Bakanlığımız fariza alanı çerçevesinde bahsetmiş olduğum için birçok çalışma yaptık. Bu performansı, çekim ve hedeflerimiz doğrultusunda önümüzdeki dönemde üstelik teşhir etmek istiyoruz.

Bakanlığımızın 2023 Yılı Merkezi Hile Bütçe Kanun Teklifi, izlence bütçe sisteminin Izlence-Alt Izlence yapısına uygun adına ve harcama birimlerimizin faaliyet teklifleri temel alınarak hazırlanmıştır. Izlence bütçe sisteminde Bakanlığımızın birlikte içre vadi aldığı üç adet anne izlence yapısı bulunmaktadır.

“TİCARET BAKANLIĞI’NIN 2023 BÜTÇESİ 17 MİLYAR 124 MİLYON 310 BİN TL”

BAHIS KONUSU programlar; “Taşıt Dışı Ekonomiyle Uğraş”, “Ticaretin Düzenlenmesi, Geliştirilmesi ve Kolaylaştırılması” ve “Tüketicinin Korunması, Işaret ve Hizmetlerin Güvenliği ve Standardizasyonu”dur. Bu programların ikisinde Bakanlığımız program koordinasyonundan sorumlu hile adına kayran almaktadır.

Ticaret Bakanlığımızın, sizlere ikram olunan murat ve faaliyetleri doğrultusunda kullanılmak için, 2023 yılı bütçesi hep 17 milyar 124 milyon 310 bin TL’dir.

Bu meblağın,

13 milyar 335 milyon 123 bin TL’si Ticaretin Düzenlenmesi, Geliştirilmesi ve Kolaylaştırılması Programına,

1 bilyon 988 milyon 706 bin TL’si Dümen ve Destek Programına,

1 bilyon 411 milyon 43 bin TL’si Anahtar Dışı Ekonomiyle Uğraş Programına,

368 milyon 634 bin TL’si Tüketicinin Korunması, Eser ve Hizmetlerin Güvenliği ve Standardizasyonu Programına,

20 milyon 804 bin TL’si Izlence Dışı Masraflar adına tahsis edilmiştir.

Ayrıca, soylu erki sınıflandırmaya göre Bakanlığımız 2023 yılı bütçe teklifinin;

4 bilyon 592 milyon 150 bin TL’si personel giderlerine,

651 milyon 76 bin TL’si SGK şevket primi giderlerine,

662 milyon 768 bin TL’si mal ve bakım çalım giderlerine,

720 milyon TL’si resülmal giderlerine,

32 milyon 300 bin TL’si sermaye transferleri tertibine,

10 bilyon 466 milyon 16 bin TL’si cari transferlere, yani iri ölçüde dış satımcı ve ticaret erbabımızın desteklenmesi ile ilişkin giderlere tahsis edilmiştir. “