Eskişehirli çiftçiler, kentte sonuç aylarda yağmur miktarının azalmasıyla oluşan kuraklığın kış yağışlarıyla aşılacağını düş ediyor.

İç Anadolu Bölgesi’nin kuzeybatısında düz kayran Eskişehir, alelhusus buğday, arpa ve mısır üretiminde Türkiye’nin önde mevrut illeri ortada bulunuyor.

3. Meteoroloji Nahiye Müdürlüğü verilerine bakarak, 2021 yılında metrekareye 460,3 kilogram yağmur düz Eskişehir’bile bu cirim yüzdelik 34 azalarak geçen sene 303,9 kilogram yerine gerçekleşti. Kentte 2021’in eylül-son teşrin döneminde metrekareye 138,4 kilogram adına gerçekleşen yağış, 2022’nin bir aylarında 35,1 kilogramda kaldı.

DSİ 3. Havza Müdürlüğünün tespitlerine bakarak, Eskişehir’in içme suyu ihtiyacının karşılandığı Pörsümüş Barajı’nda su seviyesi yüzdelik 36,6 yerine belirlendi. Tarımsal sulama amaçlı barajlardaki doluluk ise Gökpınar’da yüzdelik 16,2, Beylikova depolamasında 32,6, Çatören’birlikte yüzdelik 22,7, Kunduzlar’da yüzdelik 17,8, Zir Kuzfındık’ta yüzde 4, Keskin’bile üstelik yüzdelik 4 adına ölçüldü.

“Maalesef meydan altı sularımız üstelik çok derinlere indi”

Eskişehir Ticaret Borsası Başkanı Ömer Zeydan, AA muhabirine, sonuç dönemde yağmur miktarındaki azalma nedeniyle Garp Anadolu’dahi mutedil yağışsız günlerin yaşandığını söyledi.

Son 3 aylık değerlendirmelerde Burdur, Çeltek, Bursa, Çanakkale, Tekirdağ, Kırıkkale ve Kırşehir üzere illerin çok şiddetli ve yabansı yağışsız bölgeler olduğunu tamlayan Zeydan, şöyle konuştu:

“Alışılmamış yağışsızlık zihayat yerlerimizi kayran adına kıyaslayacak olursak; diğerlerinin 10’de 1’i kadar. Şu anda alelhusus hububat tarımı adına, ‘Türkiye’miz üzere konuşuyorum’ panikleyeceğimiz tıpkısı durumun olmadığı kanaatindeyim. Ekinci tabiriyle ‘kuruya ekmek’ yani arazi elan tava gelmemişken ehliyetli nemi almamışken işlenmiş olan ekimlerden ortalık çıkışlar akıbet kademe beş altı ve tutkun gözüküyor. Fakat şita mevsiminde olduğumuz üzere banko yağışlarımız olacak. Önümüzdeki günlerde kar yağışı alacağımızı düş ediyorum. Meteorolojiden mevrut bilgiler birlikte bu yönde. Hububat mezru alanlarımız karla kaplandığında tam suyu algı ve çıkışlar yaşanacaktır.”

Zeydan, güzeşte yıl da analog benzeri tablonun yaşandığını antrparantez muhtemel yağışların harmandan esbak aynı ayda görüldüğünü dile getirdi.

O gün ürünün gelişmesine faydası olan bu durumun kaliteyi bozacağı yönünde bulut duyduklarını anlatan Zeydan, “Şu an tespit ettiğimiz yağışsızlık inşallah önümüzdeki 4 kamer amacıyla devam etmez. Bitmeme ederse eğer cidden kuraklıktan panikle tıpkısı hazırlık almamız gerekir. Kuraklığa cebin sulamanın dışında yapabileceğimiz pek bire bir madde bulunmayan. Maatteessüf düz şeş sularımız de haddinden fazla derinlere indi antrparantez ara sıra bölgelerimizde yok olmak için.” dedi.

Zeydan, hububat üretiminde faziletli mahsul ve rekolte için beş altı ay içindeki yağışların tam geleceğini, bu konuda umutlu olduğunu kaydetti.

“Yağışa çokça ihtiyacımız var”

Tepebaşı Kültür Odası Başkanı Süleyman Mülaki dahi geçen sene kasım ve açıklık aylarında beklenen yağışları alamadıkları amacıyla yağışsızlık tehdidiyle karşı karşıya kaldıklarını tabir etti.

Yağış azlığının en nazik menfi etkisinin tahıl üretiminde hissedildiğini belirten Buluşan, “Çimlenmede olsun yahut toprakta tohumun patlaması olsun şu anda yüzdelik 40, yüzdelik 50’lerde. Bittabi bunu kendi imkanlarıyla sulayan üreticilerimizle gördüğümüzde gayet yüzdelik 80 seviyesinde hububatın bittiğini görüyoruz.” diyerek konuştu.

Mülaki, 2021-2022 dönemiyle kıyasladıklarında hele düzlük altı suları ilkin kalkmak üzere kayıplarının olduğunu söyledi.

Kuyuların geçen yıl bu mevsimde 20-30 metrelerdeyken şu anda daha derinlere indiğini anlatım eden Buluşan, kent merkezinden geçen Porsuk Çayı’nın birlikte adeta besbelli olduğuna dikkati çekti.

Süleyman Mülaki, şunları kaydetti:

“Yağışların olması haddinden fazla mefret. Hele ev, küçük ay aylarında yağan yağız özellikle özellikle nisan, mayıs aylarında de yağan yağmura ihtiyacımız var. Çünkü henüz ekinler kabile tahsis etmek amacıyla daneye çevirmeden bu yağışı almamız geçişsiz. Sulanacak nişane yüzde 50’lerde kalır, verimi yeterli olanaksız. Yağışa haddinden fazla ihtiyacımız var. 2000 yılından itibaren baktığımızda geçen seneye büyüklüğünde yağışlar nedeniyle çatlak ayında çamurdan tarlaya giremezdik. Bu sene fasıla ayında tek molekül almadık. Şu anda tarlalar sıska olduğundan toprağı tıkamak de haddinden fazla ağırlık. Çünkü haddinden fazla iri ayrımsız gübre atıyor. Maliyeti artırıyor. Çünkü yaşlı aynı toprağı sürmekle saydam tıpkısı toprağa sürmenin arasında çokça nazik ayırt var. Bu üstelik kolaylıkla ekonomiye yansıyor.”

Buğday üreticisi Mustafa Bakire üstelik zaman şartlarına göre yağışların bir iki olduğuna işaret ederek, muhtemel yağışların en güdük sürede gelmesinin üretime olumlu baskı edeceğini dile getirdi.